Zaburzenia przetwarzania słuchowego (ang. Auditory Processing Disorder – APD) to niewidoczne na pierwszy rzut oka trudności, które mogą mieć ogromny wpływ na rozwój dziecka, jego sukcesy szkolne, relacje społeczne i emocjonalne samopoczucie. Dziecko z APD słyszy dźwięki, ale ma problem z ich interpretacją, szczególnie wtedy, gdy występuje hałas lub rozmowy toczą się w grupie. W Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Trampolina często spotykamy się z dziećmi, które od dłuższego czasu zmagają się z trudnościami, a rodzice i nauczyciele nie zawsze wiedzą, z czego one wynikają.
Objawy zaburzeń przetwarzania słuchowego
Objawy APD są zróżnicowane i mogą przybierać różne formy, co sprawia, że często są błędnie przypisywane innym trudnościom, takim jak dysleksja, ADHD czy problemy emocjonalne. Warto zwrócić uwagę na najczęściej występujące symptomy:
W codziennej komunikacji:
-
dziecko często prosi o powtórzenie pytania lub polecenia („Co?”, „Słucham?”),
-
sprawia wrażenie, jakby nie słuchało, mimo że było skupione,
-
źle interpretuje wypowiedzi, szczególnie w większej grupie lub w hałasie,
-
reaguje nieadekwatnie – np. odpowiada nie na temat,
-
łatwo się rozprasza przy dźwiękach tła (szumy, rozmowy, muzyka).
W rozwoju mowy i języka:
-
opóźniony rozwój mowy lub problemy z jej rozumieniem,
-
trudności z różnicowaniem podobnie brzmiących dźwięków (np. „b” i „p”, „d” i „t”),
-
ubogie słownictwo i niepoprawna budowa zdań,
-
mylenie lub pomijanie końcówek wyrazów,
-
problemy z rytmem i intonacją mowy.
W nauce:
-
trudności z nauką czytania i pisania (często współwystępujące z dysleksją),
-
niezapamiętywanie instrukcji ustnych – nawet prostych poleceń nauczyciela,
-
kłopot z dyktandami, zapisem ze słuchu, analizą głoskową i sylabową,
-
błędy ortograficzne, które wynikają z mylenia brzmień, nie z braku znajomości zasad,
-
wolniejsze tempo pracy w klasie, gubienie się w zadaniach słuchowych.
Skutki zaburzeń przetwarzania słuchowego w życiu dziecka
Zaburzenia przetwarzania słuchowego mają realny wpływ na codzienne funkcjonowanie dziecka – zarówno w szkole, jak i w relacjach z innymi oraz w jego samopoczuciu psychicznym. Nieleczone lub niezauważone objawy mogą prowadzić do wtórnych trudności.
W szkole:
-
spadek motywacji do nauki, szczególnie języka polskiego i języków obcych,
-
unikanie zadań wymagających słuchania i zapamiętywania informacji,
-
problemy z koncentracją, mimo że dziecko potrafi się skupić w spokojnym otoczeniu,
-
błędne postrzeganie dziecka jako „nieuważne”, „leniwe”,
-
brak wiary w siebie, niska samoocena, frustracja z powodu niepowodzeń.
W relacjach społecznych:
-
trudność w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z rówieśnikami – dziecko może nie nadążać za rozmową,
-
wycofanie, niechęć do rozmów i zabaw w grupie,
-
poczucie niezrozumienia, izolacji, poczucie bycia „innym”,
-
impulsywność lub drażliwość wynikająca z przeciążenia słuchowego.
W emocjach i zachowaniu:
-
częste napięcie i stres w sytuacjach wymagających słuchania (np. klasówki, rozmowy z nauczycielem),
-
problemy ze snem, bóle głowy, zmęczenie po dniu spędzonym w szkole,
-
wybuchy złości, płaczliwość, objawy lękowe związane z sytuacjami społecznymi lub edukacyjnymi.
Dlaczego warto zwracać uwagę na te objawy?
Zaburzenia przetwarzania słuchowego to nie „fanaberia” ani „lenistwo”. To realne, neurologiczne trudności, które wpływają na rozwój poznawczy i emocjonalny dziecka. Wiele dzieci nie potrafi opisać, co tak naprawdę dzieje się w ich głowie, a otoczenie nie rozumie źródła ich problemów.
Wczesne rozpoznanie objawów i trafna diagnoza metodą Neuroflow dają szansę na odpowiednie wsparcie, poprawę jakości życia dziecka i wyrównanie jego szans edukacyjnych.
